5-a
chapitro
NI HELPAS AL NI, NE AL LA MONDO
Antau ol paroli pri
tio, kiel plenumo de devo helpas al ni spirite
kreski, mi volas mallonge analizi ankorau unu
aspekton de tio, kion en Hindio oni nomas karma jogo.
Chiu religio konsistas el tri partoj: filozofio,
mitologio kaj ritualo.
Kompreneble,
filozofio estas fundamento de chiu religio; mitologio
klarigas kaj ilustras ghin per pli au malpli legendaj
biografioj de grandaj homoj, rakontoj, fabeloj ktp.
Ritualo donas al filozofio konkretan formon, por ke
chiu povu kompreni ghin - fakte ritualo estas karmo.
Tion bezonas chiu religio; plej multa nombro el ni ne
kapablas kompreni ech simplajn aferojn, ghis ni ne estas
spirite elkreskintaj.
Homoj ofte pensas,
ke ili kapablas kompreni chion, sed, se renkontas
praktikajn okazojn, ili vidas - abstraktaj ideoj ofte
estas tre malfacile kompreneblaj. Tial al ni helpas
simboloj.
Dum tre longa tempo
simboloj estas uzataj en chiuj religioj. En iu senco
ni povas pensi nur en simboloj; en alia senco vortoj
estas simboloj de pensoj. En ankorau alia senco chion
en Kosmo ni povas alrigardi kiel simbolon. Tuta Kosmo
estas simbolo kaj Dio la chefa post tio. Chi tiujn simbolojn
ne elpensis homoj. Ne estis tiel, ke aro da homoj,
apartenantaj al unu religio, kuniras, elpensas
simbolojn kaj donas por uzado. Simboloj de religio
elkreskas mem, nature. Se ne tiel, pro kio do kelkaj
simboloj asociighas kun kelkaj ideoj en menso de
preskau chiu homo? Estas simboloj, kiujn oni shatas
en la tuta mondo.
Multaj el vi
pensas, ke kruco aperis kiel simbolo de krista
religio. Sed fakte ghi ekzistis antau kristanismo,
antau naskigho de Moseo, antau ol estis eldonitaj
Vedoj. Kruco ekzistis en Fenicio kaj che actekoj.
Same simbolo de surkrucigita Savanto; simbolon de
krucumita homo, shajne, konas chiu nacio...
Rondo estas la
simbolo de la mondo. Post tio ekzistas la plej
universala de chiuj simboloj fajra krucsvastiko. Iam
oni pensis, ke buddanoj estas disvastigintaj ghin,
sed nun estas klare, ke ghin uzis popoloj longe antau
buddismo. Ghi estas trovita en Babilonio kaj Egiptio.
Kion tio signifas?
Chiuj chi simboloj
ne povis esti relativaj. Devas esti iu rilato inter
simboloj kaj homa menso. Lingvo ne estas rezulto de
konceptaro; ghi impresas, ke popoloj iam estus
interkonsentighintaj difinitajn ideojn diri per
difinitaj vortoj.
Neniam ekzistis
vorto sen konformaj ideoj; ideoj kaj vortoj estas
nedisigeblaj. Simboloj, kiuj elmontras ideon, povas
esti sonaj au koloraj simboloj. Surdaj kaj mutaj
homoj devas pensi per aliaj, ne sonaj simboloj.
Chiu penso de menso
havas formon kiel konforman malon; en sanskrita
filozofio oni nomas ghin nama - rupa (nomo kaj
formo). Same neeblas interkonsenti pri iu sistemo de
simboloj por krei iun lingvon.
En ritualsimboloj
de la mondo ni trovas elmontrojn de religia penso de
la homaro. Estas ja facile diri, ke ni ne bezonas
ritualojn, preghejojn kaj similajn ajojn; chiu infano
nun tiel parolas. Sed ni devas vidi, ke tiuj, kiuj
preghas hejme, ne volas iri al preghejo. Pro tio
asocio de temploj, ritualoj kaj aliaj konkretaj
formoj havas emon mensojn de postsekvontoj de tiu
religio direkti al mensoj, kiujn simbolas chi tiuj
konkretaj ajhoj. Ne estas saghe malrespekti ritualojn
kaj simbolojn entute.
Esplorado kaj uzado
de tiuj chi demandoj, kompreneble, ankau estas parto
de karma jogo. Chi tiu scienco havas ankorau aliajn
aspektojn. Unu el ghi estas - trovi rilaton inter
penso kaj vorto kaj tio, kion ni povas atingi per forto
de vorto. Estas ech dirite, ke kreskighado
komencighis de vorto. Ekstera aspekto de Dia penso estas
vorto. Char Dio antau kreado pensis, do kreado eliras
el vorto.
Dum peno kaj hasto
de nia materialisma vivo niaj nervoj perdas
sentivecon kaj malakrighas. Ju pli maljunaj ni
farighas, des pli multe ni vivas en la mendo suferante,
ni farighas sensentaj kaj kapablas ne rimarki
okazantajhojn chirkau ni.
Tamen homa
karaktero ofte devigas nin esplori kelkajn el la
simplaj okazoj de chiutaga vivo; tiu chi intereso
estas pasho al ekhavo de lumo. Ech ne parolante pri
filozofia kaj religia valoro de la Plej Superaj
Vortoj, ni vidas, ke sonaj simboloj estas tre gravaj
en homa vivo.
Mi parolas kun vi.
Mi ne tushas vin; vibracio de aero, kiun mi kreas
parolante, atingas viajn orelojn, tushas viajn
nervojn kaj en via menso estighas impreso. Vi ne
kapablas kontraustari al tio. Chu tio ne estas vere
mirinda?
Unu homo nomas
alian malsagulo, kaj tiu la dua ekstaras kaj donas al
li baton per pugno. Jen, kia estas forto de la vorto!
Iu virino ploras kaj estas malfelicha; alia virino diras
al si kelkajn mildajn vortojn. La virino plu ne
ploras, post nelonga tempo shi jam ridetas. Pripensu
potencon de vorto! Tio estas granda forto en la
supera filozofio kaj ankau en chiutaga vivo. Tage kaj
nokte ni uzas tiun forton, nenion pensante au
demandante. Senti tiun forton kaj saghe uzi estas
parto de karma jogo.
Nia devo antau
aliaj estas helpi al aliaj, farante bonon al la
mondo. Se vi demandas - pro kio ni devas helpi al la
mondo? Respondo - al la mondo ni helpas nur image,
fakte ni helpas al ni mem. Ni devus chiam provi helpi
al la mondo, tio devus esti devo, sed, pripensante
tion, ni komprenas, ke la mondo tute ne bezonas nian
helpon. Chi tiu mondo ne ekzistas por tio, ke mi au
vi venu kaj helpu al ghi.
Iam mi audis
predikon, en kiu estas dirite: "Tiu chi mondo
estas tre bona, char ghi donas al ni tempon kaj eblecon
helpi al ghi". La prediko ja estas bona, sed
tamen - chu tio ne estas blasfemado de Dio - diri, ke
la mondo bezonas nian helpon? Kompreneble, en la
mondo estas multe da mizero. Pro tio helpi al aliaj
estas la plej bona,
kion ni povas fari; tamen finfine ni devos agnoski,
ke, helpante al aliaj, ni helpas nur al ni mem.
En infaneco mi
havis kelkajn blankajn musojn. Musoj vivis en kesteto
kun malgrandaj radetoj. Kiam musoj volis trairi
radetojn, ghi turnighis, kaj la bestetoj neniel povis
trairi gin. Sama situacio estas inter la mondo kaj
nia helpo al ghi. Sola senco de tio - ni ekhavas
moralan ekzercon. Tiu chi mondo estas nek bona, nek
malbona, chiu homo kreas por si sian mondon.
Se, ekzemple,
blindulo provas imagi ghin, ghi estas varma,
malvarma, au mola, malmola.
Ni estas aro de
felicho au malfelicho: centfoje ni vidis tion en nia
vivo. Kutime junuloj estas optimistoj kaj maljunuloj
- pesimistoj. Antau junuloj estas tuta vivo,
maljunuloj bedauras foririntajn tagojn kaj centoj da
nerealigitaj deziroj estas en ilia brusto. Tamen
ambau estas nepravaj. Vivo estas bona au malbona
rilate de tiu stato de menso, per kiu ni alrigardas
ghin. Sola fajro estas nek bona, nek malbona. Kiam
ghi bruligas niajn fingrojn, ni insultas ghin. Sed
kiam ghi donas varmon, ni diras, ke ghi estas
agrabla. Tamen sole, entute ghi estas nek bona, nek
malbona. Rilate de formo de uzado ghi formas en ni
bonan au malbonan senton; sama estas chi tiu mondo.
Ghi estas kompleteco. En sia kompleteco ghi povas
ekzisti ankau sen ni, kaj ni ne devas pensi,
kiamaniere helpi al ghi.
Tamen ni devas fari
bonon; deziro fari bonon estas la plej alta mova
forto, kiun ni havas, se ni chiam scias, ke helpi al
aliaj estas privilegio. Ne metu vin sur piedestalon,
ne tenu etan moneron en la mano, dirante:
"Prenu, mizera homo!", sed estu dankemaj
pro ebleco helpi.
Sankta estas ne
prenanto, sed donanto. Estu dankemaj, ke vi ghenerale
povas elmontri vian bonkorecon en la mondo.
Kion ni kapablas
fari en la plej bona okazo? Konstrui malsanulejon au
vojojn? Ni povas organizi bonfaradon, kolekti 2-3
milionojn da dolaroj; per unu miliono konstrui
malsanulejon, per dua organizi balojn kaj trinki
champanon, de la tria duonon forshtelos oficistoj,
restajhojn fordoni al mizeruloj..., sed kio estas
tio?
Uragano povas dum
kvin minutoj neniigi vian malsanulejon. Kion tiam vi
faros? Erupcio de vulkano povas detrui vojojn,
malsanulejojn kaj urbojn. Forlasu ni la stultajn
parolojn pri helpado al la mondo. Ghi ne atendas vian
au mian helpon. Tamen ni devas labori kaj senchese
fari bonon, char tio donas al ni sanktecon. Tio estas
la sola vojo, kiel farighi pleneca. Mizerulo, al kiu
ni helpis, ne estas shulda al ni. Ni chiuj estas
shuldaj al li, char li donis al ni eblecon elmontri
nian bonkorecon. Estas tute malghuste pensi, ke ni
helpis al tiaj homoj. Tio estas stulta penso, kaj chiuj
stultaj pensoj alportas malfelichon. Ni pensas, ke ni
estas helpintaj al iu kaj atendas de li dankon, kaj,
ne ricevinte ghin, ni sentas nin malrespektataj.
Kial ghenerale ni
atendas ion reen pro tio, kion ni faras? Estu
dankemaj al homo, por kiu vi helpas, pensu pri li
kiel pri Dio. Estas ja granda privilegio - servi al
Dio, helpante al niaj samtempuloj. Se ni estus vere
neligitaj, ni povus eviti dolorojn de atendo de danko
kaj povus ghoji fari bonon por la mondo. Neligita
laboro neniam alportas malfelichon kaj mizeron. La
mondo kun siaj felicho kaj malfelico ekzistos eterne.
Iam vivis malricha
viro, kiu tre bezonis monon. Li elpensis, ke estus
bone havi spiriton - ghinon, al kiu li povus ordoni
alporti monon kaj ghenerale chion bezonatan. Li
vagabondis, serchante homon, kiu povus helpi al li
ekhavi tian ghinon, kaj finfine trovis iun saghulon,
kiu havis grandan forton. Kiam la viro petis helpon,
la saghulo demandis, por kio li bezonas ghinon.
"Mi bezonas ghinon, por ke ghi laboru por mi.
Sinjoro, instruu min, kiel ekhavi ghinon, mi tre
volas ghin", diris la viro. Sed la saghulo
diris: "Ne maltrankvilighu, iru hejmen". En
sekva tago la viro denove venis al la saghulo, ploris
kaj petegis: "Donu al mi ghinon, sinjoro, mi
bezonas ghinon, por ke ghi helpu al mi". La
saghulon tio jam abomenigis, kaj li diris:
"Prenu chi tiun talismanon, diru jenan magian
vorton. Venos ghino kaj faros chion, kion vi ordonos.
Sed estu atenta - ghinoj estas teruraj estajhoj, kiuj
chiam bezonas laboron. Se vi ne donos laboron al la
ghino, ghi forprenos vian vivon". La viro
respondis: "Tio ja estas facila, mi donos al li
laboron por tuta vivo". Post tiam li eniris en
arbaron kaj longe ripetis la magian vorton. Aperis
giganta ghino kaj diris: "Mi estas ghino, mi
servas al via magio, sed mi devas chiam labori; se mi
ne havos laboron, mi mortigos vin". La viro
diris: "Konstruu por mi kastelon", kaj la
ghino respondis: "Kastelo preta". La viro
diris: "Alportu por mi monon", kaj la ghino
respondis: "Prenu, jen via mono".
"Forhaku chi tiun arbaron kaj sur tiu loko konstruu
urbon". "Estas jam preta", diris la
ghino, "Kion vi ankorau deziras?" La viro
ektimis kaj komprenis, ke plu ne havas laboron por la
ghino, char ghi chion plenumas momente. La ghino
diris: "Donu al mi laboron, au mi formanghos
vin".
La malfelicha viro
ne trovis laboron por la ghino kaj tre ektimis. Li
ekkuris kaj kuregis, ghis atingis la saghulon kaj
diris: "Ho sinjoro, savu mian vivon!" La
saghulo demandis, kio okazis; kaj la viro respondis:
"Mi plu neniun laboron havas por la ghino.
Chion, kion mi ordonas, ghi plenumas momente, kaj nun
ghi minacas formanghi min, se mi ne trovos por ghi
laboron". En tiu momento aperis la ghino kaj
ekkriis: "Mi formanghos vin!" kaj pretis
fari tion. La viro tremis kaj petis la saghulon savi
lian vivon. La saghulo diris: "Mi trovos por vi
eliron. Jen estas hundo, ghia vosto estas rondforma.
Detranchu voston kaj ordonu al la ghino elrektigi ghin".
La viro detranchis la voston kaj donis al la ghino,
dirante: "Elrektigu ghin". La ghino prenis
ghin, malrapide kaj zorgeme elrektigis la voston, sed
tuj post kiam ghi forlasis la voston, ghi denove
rondformighis. Denove ghi malrapide elrektigis
ghin... nur por ekvidi, kiel la vosto refarighas
rondforma. Tiel li agadis kelkajn tagnoktojn, ghis
lacighis kaj diris: "Ghis nun neniam mi estis en
tiel acha malagrablajho, kvankam mi estas maljuna kaj
sagha ghino". Ghi diris al la viro: "Ni
interkonsentu. Lasu min libera, kaj por vi restos
chio, kion mi donis al vi, kaj mi promesas ne tushi
vin". La viro estis tre ghoja kaj tuj konsentis.
Tiu chi mondo estas
simila al la rondforma vosto de hundo: multaj homoj
dum jarcentoj provis elrektigi ghin, sed tuj post
forlaso - denove rondforma. Chu ekzistas alia ebleco?
Antau chio homo
devas scii, ke tiu, kiu laboras neligita, neniam
farighos fanatikulo. Se ni scias, ke la mondo similas
al la rondforma vosto de hundo, kiu neniam farighas
rekta, ni ne farighos fanatikuloj. Se la mondo ne
havus fanatismon, ghi estus pli progresighinta. Estas
eraro pensi, ke fanatismo povas helpi al progreso de
la homaro. Tute male. Ghi estas malhelpanta elemento,
kiu kreas malbonan impreson, koleron, devigas homojn
interbataladi kaj faras ilin malbonkoraj.
Ni pensas, ke chio,
kion ni faras kaj chio, kion ni havas, estas la plej
bona en la mondo, kaj tio, kion ni ne faras kaj kion
ni ne havas, estas senvalora. Memoru por chiam
ekzemplon pri la hunda vosto, se vi sentas emon
farighi fanatikulo.
Sensence estas
perdi trankvilon au dormon pro la mondo; ghi povas
movighi plu ankau sen vi. Se vi evitis fanatismon -
vi laboros bone. Se trankvila homo faras bonan
laboron per granda amo kaj bonkoreco, li faras bonon.
Fanatikulo estas sensagha kaj ne havas bonkorecon;
neniam li elrektigos la mondon kaj ne farighos pura
kaj pleneca.
Kunigu ni chefajn
aspektojn de la leciono.
1). Antau chio ni
devas memori, ke ni chiuj shuldas al la mondo, sed la
mondo nenion shuldas al ni. Por ni chiuj estas donita
la granda privilegio fari ion bonan por la homaro.
Helpante al la mondo, fakte ni helpas al ni mem.
2). Dio ekzistas en
tiu chi universo. Ne estas vero, ke nia universo
movighas sen celo kaj bezonas mian au vian helpon.
Dio estas chi tie chiam. Li estas senmorta, eterne
laboranta, sendorma. Kiam Kosmo dormas, li ne dormas.
Li laboras senchese, chiuj shangoj kaj elmontroj
aperas en la mondo pro li.
3). Ni neniun devas
malami. Nia devo estas simpatii por malfortuloj kaj
ami ech maliculon. La mondo estas granda ejo por
moralaj ekzercoj, en kiu ni tute ne devas esti
fanatikuloj, char fanatismo estas malo de amo.
Fanatikuloj ofte parolas: "Mi ne malamas
pekulojn, mi malamas pekon".
Sed ne ekzistas
homo, kiu povus trovi diferencon inter peko kaj
pekulo. Paroli ja estas facile. Se ni povus trovi
diferencon inter eco kaj ties posedanto, ni farighus
plenecaj. Malfacile estas atingi tion - ju pli
trankvilaj ni estas kaj ju malpli ni maltrankviligas
niajn nervojn, des pli multe ni amos kaj des pli bona
estos nia laboro.