SESA
AKTO
La agado okazas sur
la antauscenejo. Malantau la rolantoj staras la alta
muro de la getto. La antauscenejo prezentas etanstra
ton sur kiu videblas kelkaj hebreoj kun flavaj
steloj. Ili kashe kaj timeme intershanghas inter si
nutrajhon. Inter ili sencele promenas kaj tirvoche
parolas la frenezulo de la getto.
FRENEZULO —Bonvolu
doni al la regho de la almozuloj en la getto nur unu
terpomon, unu etan terpomon. Bonvolu, estimata
sinjoro, bonvolu, bonkora sinjorino, nur unu etan,
etan terpomon mi petas, au se vi ne havas terpomon,
vi povas don al mi peceton da pano, jes nigran,
malmolan, acidan panpeceton. Hej, vi, gravmiena
sinjoro, ne preterpasu min, kvazau vi ne rimarkus min,
mi deziras de vi nek ovon, nek bombonon, nur unu
panpaceton au etan terpomon mi petas.
Iru, gesinjoroj, iru,
iru, rapidu. Manghu viajn kashitajn terpomojn, kuiru
viajn shtelitajn ovojn, sed chiuj vi mortos. Nur tri
personoj nenian mortos kaj vivos eterne: Hitler, char
se li ne vivas kiu mortigos vin; Aron, char se li ne
vivas, kii enterigos vin en la tombejo de la getto;
kaj mi, char mi havas nenion. Jes, chiuj vi,
estimataj sinjoroj, translokighos en la alian mondon,
sed la unua, kiu mortigos vin, kaj la lasta, kiu enterigos
vin, devos vivi chiam.
Bonvolu, gravmiena
sinjoro, donu al mi unu etan terpomon kaj por danki
vin, mi sola akormpanos vin al via eterna, komforta
loghejo, kie vi ne bezonos panon kaj terpomon. Kaj
kiam vi jam estos tie, bonvolu rezervi ankau por mi
unu trankvilan, oportunan lokon, char nun ech en la
alian mondon oni ne povas veturi sen protekto. Ghis
nun ni, almozuloj, havis privilegion por la alia
mondo, sed nun ankau por ni jam estas mallfacile
atingi ghin, char la malsanuloj de tifo okupis
senceremonie chiujn lokojn kaj longe oni devas atendi
same kiel en la senfinaj vicoj poi manghbiletoj. Pli
bone estas alighi al la vico por la alia mondo, ol al
la vico por la manghbiletoj. Ja la du vicoj gvidas en
unu saman direkton, sed la vico por la manghbiletoj
estas iom pli malrapida. Tamen ankau mi, la regho de
la almozuloj en la getto, jam devas vicighi en la
vico de la tifomalsanuloj.
Estimata sinjoro, ne
preterpasu la reghon de la almozuloj, kaj donu al mi
unu terpomon. Vi ech havas la devon doni unu terpomon
al la indulgema regho, kiu chiam zorgas pri vi kaj
kiu sola akompanos vin ghis la alia mondo.
Jes, vi ech ne
alrigardas min, chiuj vi mortos. Nur ni triope vivos
eterne; Hitler - la eminenta murdisto, Aron — la
diligenta tombofosisto, kaj mi — la regho de la
almozuloj en la getto.
(En tiu chi momento
subite aperas Adler kun kelkaj germanaj soldatoj. La
homoj provas forkuri, sed la soldatoj kaptas la dikan
komerciston al kiu multfoje parolis la frenezulo)
ADLER — Chu vi
menciis la nomon de Fuhrer?
KOMERCISTO - Mi ne
komprenas, Herr oficiro.
ADLER -Porko! Venu kun
mi!
KOMERCISTO - Herr
oficiro, mi petas vin, pro Dio. Mi havas monon,
multan monon.
ADLER — Fava judo!
Urghe, urghe!
KOMERCISTO - Mi pagos,
mi havas monon, Mi petas vin, Herr oficiro.
(La komercisto
krias kaj ploras. La soldato forkondukas lin)
FRENEZULO — Chiuj vi
mortos, chiuj vi mortos. Nur la regho de la almozuloj
en la getto indulgeme akompanos vin ghis via lasta
komforta kaj silenta loghejo. Haleluja, haleluja!
Mallumo