2.15.
Esperanto ne estigas grandtipajn titolojn en gazetoj
char la bonaj novajhoj ne funde impresas la plimulton
de la legantoj
Dekkvina antaujugho: "Iam
Esperanto estis pli disvastigita. Nuntempe shajnas,
ke oni plu ne parolas pri ghi."
* * *
Fakte la historio de Esperanto
prezentas periodojn, kiam la efektivigo de grandaj
kampanjoj alportis al ghia nomo grandegan
popularecon. Tio okazis che la agado en la iama Ligo
de Nacioj, kie la afero proponita — enkonduko de
Esperanto en la lernejojn — kvazau sukcesis, sed la
interesoj de la franca registaro fine malvenkigis la
iniciaton.
Alia favora periodo por la
disvastigo de la Internacia Lingvo okazis en 1954,
kiam, post peticio subskribita de milionoj da
interesatoj en la mondo, UNESKO oficiale rekonis la
rolon de Esperanto en la alproksimigho inter la
popoloj.
En la urbo San-Paulo (SP, Brazilo),
la Komunuma Kurso de Esperanto, starigita de urbestro
Ademar de Barros, ebligis, ke granda nombro da homoj
studu la Internacian Lingvon. Celante redukti la
komunumajn elspezojn, la urbestro, kiu lin postvenis,
malaperigis la kurson kaj tio okazigis videblan
malkreskon en la varbado de novaj lernantoj. Tamen
San-Paulo Esperanto-Asocio, kiu prezentas en sia
propra sidejo (*) kursojn por
komencantoj kaj progresintoj, reagis kontrau la manko
de oficiala helpo kaj, danke al vigla informado pere
de la gazetaro kaj radio, la nombro da enskribitaj lernantoj
en ghiaj kursoj kreskadas konstante.
Esperanto estas ideo pozitiva kaj,
char ghi respondas al morala kaj praktika vero, ghi
povos morti neniam. Tion pruvas ghia postvivado al du
grandaj militoj kaj al perfortaj persekutoj, kiaj
tiuj fare de naziismo en Germanujo kaj stalinismo en
Sovetunio, kie la simpla esperantisteco estis
"kulpo" suficha por kondamni iun al
morto...
La duonombro, kie vivas Esperanto,
rezultas de la fakto, ke ghi postulas sentemon, kiun
la plimulto de la homaro ankorau ne posedas. Lau tiu
aspekto, Esperanto nuntempe memorigas la semon
enfermitan tere, en la atendo de favoraj kondichoj
por burghoni en sia pleneco kaj prezenti al la mondo
la grandan servon de la interkomunikado facila kaj
neutrala. Tamen, kiuj jam posedas tiun sentemon kaj
studas la Internacian Lingvon, tiuj ne misuzas sian
tempon, char, alighante al la esperantista mondo, ili
tuj povas ricevi la avantaghojn, kiuj estonte
farighos kolektiva havajho de la homaro. Tiurilate la
hodiauaj esperantistoj similas la automobilposedantojn,
en Brazilo, de antau proksimume kvardek jaroj: —
ili estis tre malmultaj, tamen absolute konvinkitaj
pri la avantaghoj havi automobilon, dum la aliaj
homoj kune proklamis la superecon veturi per tramo...
Oni konsideru ankau, ke bonaj
novajhoj ne funde impresas, ne okazigas grandtipajn
titolojn en la gazetoj, char la homoj estas ghenerale
altirataj per negativaj informoj: perforto, misuzata
sekso, skandaloj. Kian jhurnalisman intereson havas
por la plimulto kongreso universala, chiujare
okazanta, kun la meza partopreno de 2000 homoj
uzantaj nur Esperanton? au la centoj da bonfaraj
servoj plenumataj chiutage de la delegita reto de
UEA? au la lancho de Dia Komedio kaj Internacia
Komerca-Ekonomika Vortaro en la Internacia Lingvo? au
la Internaciaj Someraj Universitatoj, en Esperanto?
Chio tio estas bona, sed normala;
ghi ne estas vendebla jhurnalisma materio kaj tial
ghi estas kondamnita al la duonombro.
* * *
Shajnas, ke la plej bona maniero
eviti la antaujughon chi analizitan estas disvasligi
Esperanton lau la Principaro de Frostavallen
(p. 11) kaj subteni
Universalan Esperanto-Asocion pere de aligho al ghi
kaj disvastigo de la mondskalaj kampanjoj periode
farataj de tiu Asocio, ofte en kunlaboro kun UNESKO
(Jaro de la Internacia Libro, Jaro de la Internacia
Kunlaborado, Jaro de la Homaj Rajtoj ktp.).
(*) Tio signifas, ke,
achetinte la proprieton pri sia sidejo, San-Paulo
Esperanto-Asocio ne plu devas zorgi pri pago de
luprezo kaj sekve ghi povas trankvile sin dedichi al
la asociaj celoj. Kompreneble propra sidejo estas
grava atingo en landoj, kiuj rekonas la rajton je
privata proprieto.