NOTOJ
ABDOMENO —
parto de korpo inter torako kaj pelvo kaj er tenanta
intestojn.
Adrianopolo -
nomo de turka urbo Edirne, kies fortikajo estis
konkerita de la bulgara armeo en 1913.
adzo — speco
de charpentista hakilo
agro — kulturata
kampo.
akumuli - amasigi
Aleksandro-Hospitalo
— unu el la plej malnovaj kuracejoj en
Bulgario. Nomita je la rusa imperiestro Aleksandro
II-a.
Atenco - en
preghejo "Sveta Nedelja" - terorista akto,
farita la 16-an de aprilo 1925 en Sofio de
reprezentantoj de la ultra-maldekstrula tendenco. La
komunisma partio tuj malaprobis ghin kiel akton
pereigan por la antifashista movado. La fashista
reghimo ghin profitis kiel pretekston por sanga
buchado kaj teroro kontrau la komunista kaj
kontraufashista movado en Bulgario. Aliaj nomoj:
Aprilaj eventoj 1925, Atenco 1925.
autodidakto -
memlerninto.
baj — alparolo
al pliaghulo esprimanta respekton.
Bakalov, Georgi - (1873-1939)
eminenta publicisto, literatura kritikisto kaj
historiisto de la Bulgara Renaskigho.
benevreci —
strikte blanka pantalono el kamloto portata de
vilaghanoj en Okcidenta Bulgario.
Bloko — vidu
Popola Bloko.
Botev, Hhristo -
(1848-1876) - plej elstara naci-revoluciulo,
revolucia demokrato, poeto kaj jhurnalisto. Pereis
kiel vojevodo de tachmento da ribelintoj en batalo
kontrau la osmana imperio. Lia poezio estas tradukita
en multaj lingvoj kaj ricevis mondan rekonon.
Botevgrad — (malnova
nomo Orhhanie) urbo en Balkanmontaro, nordoriente de
Sofio.
brankardo -
portilo por malsanuloj.
bruska — malmilda,
akre malghentila.
Cankov, Aleksandar -
(1879-1959), profesoro, reakciulo, chef-ministro de
la bulgara fashista registaro, per pucho preninta la
shtatan povon je la 9-a de Junio 1923.
Carevo Selo -
jugoslavia vilagho en la monto Vlahhina, che la
landlimo inter Bulgario kaj Jugoslavio.
"Cent
procentoj" - romano de Upton Sinclair, usona
progresema verkisto.
Cherkeso — ano
de unu el la Kaukaziaj gentoj, migrinta Turkion kaj
uzata de la turka shtata povo por terori la bulgaran
loghantaron.
Cherna — rivero
en Socialisma Respubliko Makedonio.
Danuba Ebenajho - norda
parto de Bulgario preter rivero Danubo.
19-a de Majo 1934 -
oficira fashista pucho, stariginta malkashan
fashistan diktaturon, sen parlamenta maskigho.
Demokraticheski
Sgovor - au simple "Sgovor" (Demokratia
Konkordo) — bulgara fashista politika partio
fondita en 1923, farinta la fashisman puchon je la
9-a de Junio 1923 kaj doninta al ghi pariamentan
eksterajhon.
depozicio - deklarajho
de persono vokita doni ateston antau jugha au polica
instanco.
deprimi - senenergiigi,
senkuraghigi.
devio — devojigho,
deklinigho.
Dimitrov, Mihhail
— bulgara historiisto kaj psikologo, elstara
marksista esploristo de la biografio kaj verkaro de
poeto Hhristo Botev.
dispozicio — ordono,
instrukcio, esprimo de ies volo.
Djukmeghiev, Ljuben
- elstara Sofia advokato, komunisto, tradukinto
de "La Internacio" en bulgara lingvo.
Dolna Banja -
iama vilagho, nun urbo en la bazo de Rila, plej alta
montaro (pinto Musala, 2925 m) en Balkanio.
ekzekucii —
jughe devigi shuidanton pagi impostojn k.a.
Elin-Pelin - (1877-1949)
bulgara klasika verkisto, kritika realisto. Lia
verkaro estas fame konata ankau fremdlande.
Elisejna - vilagho
en la Balkanmontaro, che la pasejo de rivero Iskar,
metalurgia centro, Vraca-distrikto.
Eshvege - (Eschwege)
germana chasaviadisto.
etoso - spirita
atmosfero.
eventoj de 1925 —
vidu atenco en pregejo "Sveta Nedelja".
Ganovski, Sava — (n.1897)
pseudonimo Trudin, akademiano, Marksisma filozofo,
eksprezidanto de la Tutmonda Organizo de Filozofoj.
Godech — urbo
che la okcidenta landlimo de Bulgario.
Gorna Ghumaja - (nun
Blagoevgrad) - distrikta urbo en Sudokcidenta
Bulgario.
haste - nekutime
rapide
hematio - rugha
globulo en la sango.
Hogho — mahometana
pastro.
Interaliancana
milito en 1913 - inter Bulgario kaj ghiaj
eksaliancanoj Serbio, Greklando, Montenegro kaj al
ili alighinta Rumanio.
Iskar - plej
longa rivero en Bulgario. Enfluas Danubon.
kadroj -
gvidantaj laboristoj au oficistoj de organizo,
entrepreno, oficejo, armeo.
kashkavalo -
flava fromagho farata el shafina lakto.
kermeso - jara
festo de vilagho, preghejo k.a., ofte kun foiro kaj
bazaro.
kofeino -
kuracilo, kiu stimulas la agadon de la koro.
Konstipo -
mallakso.
Kontaghi - komuniki
malsanon
Konstantinov, Aleko
- (1863-1897) bulgara verkisto, reprezentanto de
la kritika realismo, autoro de "Baj Ganjo",
lia plej populara libro, tradukita en fremdaj
lingvoj.
korodi - iom post
iom detrui, elmordi (metalojn).
Krali Marko - feudulo
(1371-1395), reprezentata kiel legenda heroo en la
popola eposo de bulgaroj kaj serboj.
kurta -
mallonga.
kvarshtata alianco
- konsistanta el Germanio, Austrio-Hungario,
Italio kaj Bulgario.
lanchi -
forlasi al ghenerala uzo novajhon, modon, vorton
k.tp. iniciati (komenci) kampanjon.
levo —
bulgara monunuo.
lezo - difektigho
de histo au de organo.
lispi -
misprononci siblajn au gingivajn konsonantojn.
Lom — havenurbo
che Danubo.
magra -
malgrasa.
Mezdra - urbo
che rivero Iskar, en la norda parto de
Balkan-Montaro. Fervoja nodo.
"Mejhdunaroden
Rabselkor" - (Internacia Laborista kaj
kamparana Korespondanto) - bulgarlingva jhurnalo
eldonita de la Bulgara Laborista Esperanto-Asocio.
Aperinta en 1932-34.
miliara —
akuta tuberkulozo, granulozo.
morna - preme
malghojiga.
"Narodni
Prava" (Popolaj Rajtoj) - organo de burgha
konservativa partio. Aperis de 1888 ghis 1932.
nelegala -
nelegha, eksterlegha.
Obretenov, Nikola -
1849-1939) naci-revoluciulo, unu el la organizantoj
de la tachmento de Hhristo Botev kaj ghia
partoprenanto.
ordonanco —
servosoldato che oficiro de l' iama burgha armeo.
plandi — premi
per la plandoj
"Pogled"
- semajna socipolitika gazeto kun komunista
tendenco. Precipe propagandis la sukcesojn en la
socialisma konstruado en Sovet-Unio.
Orhhanie - vidu
Botevgrad.
Osoaviahhim -
Unuigho helpe al la landdefendo, aviadila kaj fiemia
konstruado en USSR (1927-1948).
Ostrovskij, Nikolaj
(1904-1936) - fama soveta verkisto, autoro de la
libro "Kiel la shtalo hardighis." Li ghin
verkis estante blinda, alforghita al la lito.
Poliomjelito —
infana paralizo.
"Popola
Bloko" - politika ligo de kelkaj burghaj
partioj. Reprezentis sin demokrata sed persekutis la
organizojn delaboristoj kaj malrichaj kamparanoj.
prelivka - rita
elversho de vino au akvo super tombo.
progimnazio -
iama lernejo ampleksanta la 3 lastajn klasojn (kvina,
sesa kaj sepa) de la fundamenta lernejo.
proprieto —
rajto plene uzi kaj ech detrui posedajhon.
Radevski, Hhristo (1903)
revolucia poeto kaj socia aganto. Lia poezio estas
batala, militanta, spegulanta la levighon de la
laborista movado en Bulgario post la sanga pogromo en
1925.
Radotina,
Novachene, Rashkovo, Litakovo k.a. vilaghoj en la
iama subdistrikto de urbo Orhhanie (nuna Botevgrad).
rara - malofta.
Relef - (Laborista
Literatura Fronto) - semajna marksisma literatura
gazeto.
R M S -
(Rabotnicheski Mladejhki Sajuz) - Laborista Junulara
Unuigho en Bulgario.
rotacii -
turnighi chirkau interna akso.
Ribikono -
rivereto inter la Romia teritorio kaj Cisalpa Galujo
(Norda Italio). Figure: decida pasho.
Sedjanka -
konversacia distra laborkunveno en vilaghoj kaj
malgrandaj urboj kun duone agrara ekonomio.
"Sgovor"-
vd. Demokraticheski Sgovor.
Smirnenski, Hhristo
(1898-1923) - talenta revolucia poeto, kies
verkaro estas unu el la kulminoj de la bulgara
poezio.
stako - amaso
da samformaj objektoj metitaj unu sur la alia.
sterila — senfrukta.
stotinko —
bulgara monunuo, centono de levo.
stuporo —
rigidigho, senmovigho pro timo, surprizo.
Shpickomando -
armita fashista bando, helpanta la policon kaj la
armeon dum la Septembra ribelo 1923 kaj la aprilaj
eventoj 1925.
"Shumi
Marica" - (Bruas Marica-rivero) - iama nacia
himno de Bulgario
tajpi —
masinskribi.
tokso - veneno.
Trakio - Suda
Bulgario.
Trudin, Vidu:
Ganovski, Sava.
Ukrajno -
Ukrainio, Ukrainujo.
urotropino — kuracilo
por malsanoj de urinaj organoj.
Vasilev, Orlin (1904-1976)
- elstara progresema bulgara verkisto, eseisto kaj
publicisto.
Vazov, Ivan (1850-1921)
- patriarko de la bulgara literaturo, popola poeto,
kultura kaj socia aganto. Autoro de fame konata
romano "Sub la jugo", de novelo
"Nemili Nedragi" (Vagabondoj), ambau
tradukitaj en Esperanto, dramoj, vojaghimpresoj,
plurai verskolektoj, rakontaroj.
„Vivas li
vivas..." — komencaj vortoj de fame konata
balado "Haghi Dimitro" de la revolucia
bulgara nacia poeto Hhristo Botev.
Vladaja —
vilagho, situanta 15 km for de Sofio, kie en 1918
okazis bataloj inter ribelintaj soldatoj kaj la
burgha reghimo.
"Zarja" -
chiutaga bulgarlingva gazeto kun progresema tendenco.
Antau la dua mondmilito dum kelkaj jaroj publikigis
chiusemajne Esperanto-paghon.