29. VIVO KAJ
MORTO
La vivfenomeno estas tre
longdaura, preskau senfina. lu specio povas malaperi
nur se okazas iuj esencaj shanghoj en ghia
chirkauajho al kiuj la koncerna specio ne povas
adaptighi. Ekz. post la granda glacia epoko malaperis
mamutoj kaj grandaj reptilioj, char al tia granda
klimatshangho ili tiel rapide ne povis adaptighi.
Tiel la vivo sur la terglobo malfacile detrueblas
krom se detruighus la tuta Tero pro iu kosma
katastrofo au misuzo de la homaj scioj kia estas la
nuklea milito. Sed, observante la individuan vivon
oni tuj vidas ke ghi estas klare limigita per sia
komenco (naskigho) kaj sia fino (morto). Chiu el ni
instinkte timas la morton, chiu el ni demandas sin
pri la esenco de la morto. La vivo okazadas en
fermitaj cikloj - la ekologiaj sistemoj.
Plantoj bezonas por la vivo termineralojn, etaj
bestoj manghas plantojn, pli grandaj bestoj manghas
la malpli grandajn, mortante la bestoj disfalas je
mineraloj kiujn denove uzas la plantoj. Se pro iu
nenormalajho certa specio tro multoblighas, tio
kauzas shanghojn en la tuta ekologia sistemo. Se homo
volanta malhavi truojn kaj partan damaghon sur sia
kampo pro talpoj detruas la talpojn, la domaghoj sur
la kampo estos ech multe pli grandaj, char li rompis
la ekologian sistemon en kiu la talpoj manghante
lumbrikojn, vermojn kaj subterajn insektojn daure
zorgis pri ties ne tro granda multoblighado. La vivo
en siaj cikloj, bedaurinde, estas granda konstanta
batalado. Unuj manghas kaj detruas aliajn. Ne
ekzistas indulgo. Chasanta kaj pli forta besto ne
indulgas apenau naskitan bebon de sia viktimo - ghi
manghegas chion kion ghi sukcesas kapti. En la naturo
la nura privilegiita estajho estas la homo, char li
principe ne devas timi pli fortan malamikon. Tial,
shajne, li mem reguligas sian specion, detruante mem
homojn kiam tromultighis ili en cirkonstancoj
malkonvenaj por vivteni chiujn el ili. Tio okazas per
militoj, per reciprokaj mortigadoj kiuj ne havas
alian celon (kontraue ol che bestoj kiuj mortigas nur
kiam ili bezonas manghi) krom ebligi pluekziston de
la specio. Tiuj periodoj de mortigaj bataloj chesos
nur tiam kiam la homspecio evoluos ghis tiu
konscigrado ke ghi kapablos per sia racio plani la
disvastighadon tiom kiom gravas por pluekzisto sed ne
endangherigas la chirkauajhon. Espereble tiu tempo
estas proksima, char alikaze per la nuna teknika povo
la homaro detruos sin mem kaj la tutan Terglobon.
La homo kiel individuo estas en
la homa socio nur unu chelo en la homara organismo.
Iuj cheloj formortas, aliaj naskighas kaj la
organismo dauras kaj funkcias. Ekde ekesto de homo,
ekde la unuaj konscisparkoj en la primitiva sed
potenciale multkapabla estajho, vershajne ekghermis
ankau speco de religio - pro la homa timo je la morto
kaj intuicia sento ke post la morto devas resti iu
spirita spuro de ni, iu pludauro. Chiuj religioj
bazighis kaj bazighas je certa rilato al mortintaj
prauloj. Shajnas al mi, malgrau la nefidindeco de
mistikismo, ke tiuj instinktaj sentoj pri io
"alia" post la morto, havas iun objektivan
fundamenton. Se ni traktas la homan vivon kiel
energion kiu prezentighas kiel duono de sinusoido
inter la naskigho kaj la morto,
ni devas logike konkludi ke per
la falo de tiu energio al la nula punkto, nepre devas
okazi lau la legho de ago kaj reago iu transformigho
de la energio, iu ekesto de nova antienergio. Cetere,
la duona sinusoido kiel aliprezento de duona cirklo
estas nekompleta - mankas la dua duono. Logike sekvas
la jeno:
La antienergio ekestanta
trovighas sur la desegno sub la linio t super kiu
estas la al ni konata universo. Iu imaginara mondo
kiun ni ne konas sed nur konjektas. Ech nur tiu
konjektado mem estas fakto kiu influas nian realan
vivon.
Se ni konsultas plurajn
religiojn, ni trovos diversajn konceptojn, sed chiuj
asertas ke post la morto la homa animo, do, io tre
nemateria, antireala pluekzistas. luj reenkamigaj
religioj remetas la animon post ioma vagado en la
antimondo en novan surteran korpon, aliaj ghin sendas
al la dia regno.
Sciencistoj kiuj studis la
fenomenon de provizora morto, do la homojn
kiuj estis kelkminute klinike mortaj sed poste
revivigitaj, enketis siajn pacientojn kaj ricevis
sufiche similajn respondojn de ili chiuj pri kelkaj
travivajhoj kiujn ili memoris. Chiuj unue sentis
kvazau ili estus falantaj tra longa tunelo kaj chiuj
audis apartajn fortajn bruojn. Fine de tiu tunelo
trovighis forta lumo. Poste ili kvazau shvebis super
la propra korpo kaj konsciis pri tio kio okazas
chirkau ghi. Tiuj, kies klinika morto dauris pli
longe, rnemoras ech pri transiro de iu granda akvo
che kies alia bordo atendis ilin konataj homoj,
parericoj jam mortintaj. Tiu chi dua parto ne estis
identa che chiuj enketitoj, kaj ghi povas esti afero
de spekuladoj. Tamen, la unua parto, identa che
chiuj, montras ke efektive la konscio de la homo klare
restas ech se la korpo vere ne plu funkcias.
Kompreneble, chio rilatanta la morton estas ekster la
povo reale priesplori kaj en la sfero de spekuladoj,
kaj surbaze de tiuj spekuladoj multaj religiaj
institucioj kaj sektaj gvidantoj bonege kaj riche
vivas - sed tamen iel agnostike mi povus aserti ja
jenon: se ni ekzistas kun nia konscio pri la vivo,
certe tiu konscio havas iun sencon. La vivo nur pro
tio ke ni reproduktighu kaj kreu novan vivon ne
bezonus konscion. Se ekzistas iu senco, vershajne
ekzistas ankau pludauro.
La scienco, krome, diras: Chio
ekestas kaj malaperas, sed la energio ne chesas, ghi
nur transformighas. Sekve, shanghighas nia reala
surtera esto kun nia korpo kaj spirito sed la energio
de ghi ne povas malaperi. La materio de nia korpo
transformighas kemie, sed la spirito, nia konshcio,
transformighas al ireala dimensio, al energio
alimonda. Simile kiel malapero de kurento pro forta
magneta kampo ekzistanta en alia dimensio kauzas
novan kurenton en alia rezistoro. Rigardante nian
sinusoidon ni vidas ke la dua duono denove havas la
finon en la nula punkto. Kio, do poste? Ree la
chi-reala esto! Chu ne?
Logike tio pravigas la reenkarnigajn
religiojn. Estas nelogikeco en la religioj kiuj
kontraustarigas al mallonga chi-tera vivo, eternan
senfinecon en la alia. La konoj de naturaj sciencoj
montras la logikon de sinusoidoj ripetighantaj. Reala
kaj nereala kampoj konstante intershanghadas la
poziciojn.
Krome, se oni observas la homan
vivon kiel tempajn erojn, oni povas vidi ke efektive
ni iusence konstante mortadas dum la vivodauro. En
neniu momento vi estas la sama persono kiel antaue.
Ne nur ke vi fizike shanghighadas (de bebo al
maljunulo), sed ankau psike. Vi forgesas grandan
plimulton de chio sciata kaj vidita antaue. Restas
nur etaj eroj pri esceptaj eventoj el la antaua
vivperiodo en la memoro. Plenkreskuloj ne komprenas
infanojn kvazau ili mem neniam estus estintaj
infanoj, ili tute ne plu konceptas la sentojn de
infanoj. Chu ni ne mortis jam sennombrajn fojojn? Ni
certe mortis kiel bebo char el la periodo de unuaj du
jaroj de la vivo ni memoras nenion, ni grandparte
mortis kiel junulo char ni apenau memoras malmultajn
detalojn, ni mortis ankau kiel mezaghulo char ni en
nia maljunula agho ne komprenas la aspirojn kaj
celojn de tiuj mezaghuloj, nin zorgigas nur niaj
malsanoj. Ni ekzistas nur en la koncerna momento de
la nuno plensence. En tiu konstanta mortado dum la vivdauro
restas fine de la vivo nek multo de nia antaua scio
nek de niaj fizikaj cheloj. Ni estas konstante io
alia. Kaj la efektiva morto estas nur fina punkto en
la shanghado kiam aliighas la direkto de energikampoj
el kiuj konsistas nia materia kaj spirita ekzisto. La
homo povas morti tuj baldau post la naskigho au en iu
ajn parto de sia vivevoluo. Same chiu vivestajho. Se
la vivo estus nur unufoja, chu tio ne estus grandega
maljustajho kaj nelogikajho por tiuj june mortintaj?
Sed se ili nur transformis sian energikampon, ghi ne
estas maljustajho. Ili pluekzistas en la antivivo,
kaj iam reaperos en la reala dimensio.
Kompreneble, chio tio estas
miaj spekuladoj. Chio tio estas nepruvebla, ni povas
nur kredi tion se ghi shajnas al ni logika. Kaj
ghuste tial ke ni chiuj konstruas al ni iun kredon
kombinitan inter niaj scioj pri la vivo kaj la
historia religia intuicio transportata de generacio
al .generacio kaj kompletigata per novaj komprenoj,
ni povas aserti ke tiu kredo influas nian realan
eston kaj tiel pruvas ke iu spirita antiuniverso
ekzistas.
La grafika prezento de chio tio
estas la jena:
La evolua vivproceso okazas
korpe kaj spirite. Korpe la proceson influas du
faktoroj: naskighado (generado) de novaj cheloj kaj
mortado de malnovaj. En la kreskoperiodo pli multaj
novaj naskighas ol malnovaj mortas kaj la kompleta
kresko estas proksimume la jena:
En iu pinta momento komencighas
inversa procedo: nun pli multaj cheloj mortadas ol
naskighas novaj. Sed tiu chi periodo estas pli
malrapida, pli longdaura:
Ju pli ghi proksimighas al nula
nivelo, la korpa malapero, des pli facile ghi povas
rompighi, salti al nulo, chesi ekzisti, morti.
Chio tio okazas en la materia,
korpa dimensio de la vivo (ni montras ghin per plena
streko en vertikala dimensio). Sed samtempe kun la
materia kunekzistas la spirita energio evoluanta en
alia dimensio (ni devus prezenti ghin en horizontala
grafika dimensio sed ni desegnos ghin nur per
interrompitaj streketoj).
La spirita energio -
memkompreneble - ankau evoluas influita de du
faktoroj: la scio (konscio) kaj la intuicio (sentoj).
En la momento de naskigho (korpa energio estas eta,
komenca) la spirita energio estas maksimuma sed nur
en unu dimensio - la intuicia. Ekde tiam chiam pli
influas ghin konscia komponanto. Komence la bebo
aktivas spirite nur per siaj sentoj, sen scio kaj
konscio. En la pinto de la korpa energio (homo
proksimume 20-jara) la spirita energio estas egale
influita de la intuicio kaj de la scio kaj pro tio
ghi estas en la nula nivelo.
En la fazo de la korpa
malfortighado (la periodo post la dudeka jaro kaj
ghis la vivofino), la spirita energio kreskas char la
scia komponanto chiam pli kreskas kaj la intuicia
daure malkreskas, tiel ke la spirita energio estas
maksimuma en la momento de la korpa morto, la energio
de la scio.
Se, ekzemple, mortas infano, do
en la periodo de korpa kresko kaj la spirita energio
estas ankorau en la minusa kampo, logike okazas la
jeno:
Nome, en la momento de ekmorto
A (shangho de la korpa evolulinio) la spirita energio
tuj atingas la nulan nivelon kaj dum la mallongega
periodo (kelkminuta) inter la cheso de la
korfunkciado kaj la cerbocheso, la spirita energio,
kreskas en la pozitiva, konscia kampo. Tiel ja
videblas ke senkonsidere pri tio en kiu periodo
vivestajho mortas, la korpa energio atingas la nulon
kaj la spirita pozitivan maksimumon. Analogie la
daurigo de la ciklo (post la morto) estus la jena:
A) Vertikala (korpa) dimensio:
B) Horizontala (spirita)
dimensio:
Konklude, tio kion ni nomas
animo, estas nia senta kaj konscia energio, kombino
de nia instinkta kaj konscia aktivado.
La homo en siaj vivinstinktoj
havas enhereditan timon pro la morto. Ghi estas grava
instinkto, alie li ne povus batali por la vivo. Sed
en situacioj kiam la homo per memsugesto konvinkas
sin ke lia vivo havas sencon nur se estas plenumitaj
iuj aliaj kondichoj, ekz. ke kunestas kun li lia
amata ino, au ke li estu en certa idealigita grupo -
kaj ial tiuj kondichoj ne povas realighi (la ino al
kiu li enamighis ne volas lin, au li devis
translokighi malproksimen de sia "bando"),
la individuo ekhavas la senton ke lia vivo ne plu
havas sencon. Tia psika stato estas kauzita de la
propra memsugesto. Kompreneble ke la vivo estas ebla,
vershajne ech multe pli bela kun alia ino au
kamaradgrupo. Nu, en tia malsana stato de la psiko,
la psika doloro che iuj speciale sentemaj personoj
estas tiel forta ke ghi disfrakasas la vivinstinkton
kaj emigas la personon mortigi sin. Se tio iam okazus
al vi, sciu ke tio estas produkto de via propra
memsugesto kaj ke ghi post iom da tempo pasos. Eltenu
kelkajn tagojn da sufero, sed post la kelktaga krizo
vi ne plu estos endangherigita de vi mem. La
memmortiga impulso malaperos.
La psika stato en kiu oni
deziras mortigi sin estas la memtrompo. Ne permesu ke
ghi iam venku en vi.