PRI MONDA E-MOVADO (3)

• UEA nepre devas ekuzi anglan lingvon kune kun Esperanto; necesas finfine
  vekighi kaj agnoski, ke anglan lingvon oni lernas tutmonde, ghi estas reala
  internacia lingvo. Rezigninte ghin kaj chiujn naciajn lingvojn, esperantisto
  j mem baras sin kontrau chiuj aliaj homoj. Kaj sekve ili, ilia literaturo,
  ilia kulturo povas neniun interesi.
  
  Chiuj E-eldonajhoj devas havi nacilingvajn paghojn - nur tiam ili povas
  ekinteresi neesperantistojn. La neesperantaj paghoj temu ne pri sekteca
  E-agado, sed pri globalaj problemoj, pri interkomprenigho de chiuj homoj.
  Ankau E-libroj devas esti eldonataj en du lingvoj: dekstre estu Esperanta
  teksto kaj maldekstre - nacilingva. Tiam chiu libro povus servi kiel
  lernolibro; kaj ghin povus acheti chiu ajn.
  
  Ankau la propono rezigni supersignojn estas ghusta kaj sagha. Tiuj
  malfelichaj "chapeloj" chiupashe kauzas problemojn ech al spertaj e-istoj;
  des pli ili forpushas komencantojn for de la lingvo. Jen evidentajho, kiun
  ne vidas nur tiuj, kiuj ne volas vidi. Ekzistas personoj interne de la
  movado, kiuj intence deziras malkreskigi ghin, char tiel ili povas pli
  facile regi ghin.
  
  Ne estus malfacile kreskigi la movadon ghis 100 000 kaj ech ghis milionoj da
  membroj. Nur internaj malsaghuloj malhelpas tion. La rusia E-movado estas
  frakasita - de centoj da E-kluboj restis nur dekoj da individuoj. Tio sama
  atendas UEA-n. Kaj eble, tiel ech devas okazi. Esperanto povos "morti" por
  100 jaroj kaj renaskighi poste surbaze de pura zafenhofeca "interna ideo".
  Simile okazis kun multaj noblaj ideoj...

• Rusiaj e-istoj povus eldoni kolorajn "Rusajn fabelojn" en du lingvoj. Ghi
  estus furore vendata. Ekzistas multaj aliaj projektoj, kiujn mi prezentis
  dum lastaj jaroj. Sed oni ne akceptas miajn proponojn, char la gvidantoj de
  rusia E-movado estas malkapablaj. Ilia agado estas nur organizi tendarojn
  por agrabla tempumado.

• Se ni volas veni al la popolo, ni devas uzi la popolan lingvon. Tio estas
  evidenta. Esperanto vidpunkte de la popolo estas nekonata artefarita
  lingveto, parolata de eta rondo da stranguloj. Uzante nur ghin, ni nur
  plifortigos tiun opinion.
  
  Sekve: ni parolu en la popola lingvo kaj pri tio, kio interesas la popolon.
  Esperanto kiel ideo interesas la popolon - mi konstante diskutas pri ghi en
  neesperantistaj forumoj. Sed kiel sekto ghi ne interesas la popolon. Ankau
  min ne interesas.

• La mondo ne estas malsagha. Se esperantistoj agadus saghe, ili kiel magneto
  altirus milojn kaj milojn da simpatiantoj. Sed ili ne agadas saghe. Ili
  agadas tiel, ke ech se oni raportas pri ilia reala "agado", tiuj artikoloj
  elvokas nur ridon kaj kompaton - kiel tio okazis pri rusia E-kongreseto en
  Serovo.

• UEA plej vershajne malpliighos ghis nivelo de REU kaj konsistos el kelkaj
  dekoj da maljunaj "chiamuloj". Ili plu kongresos kaj ion farados, sed tio
  restos absolute nekonata de la mondo. Alternativo estas tio, kion mi
  proponas: plena shangho de strategio.

• En chiuj tempoj estis sufiche da kulturaj, spiritemaj, progresemaj movadoj.
  Ankau nun ili ne malpli multas, ol antau 100 jaroj. Ekzistas en la mondo
  milionoj da bonegaj homoj. Sed la nuna esperantista movado havas nenion
  komunan kun ili, restas nekonata al ili. Antau 100 jaroj E-movado estis en
  pinto de globala movado por progreso. Nun ghi fakte ne apartenas al ghi kaj
  restas nur kiel senutila "hobio de stranguloj".
  
  La mondo ne malplibonighis. Estas la esperantistoj, kiuj malplibonighis.
  
  La esperantistoj malplibonighis ghis tia grado, ke ili prezentas preskau
  nevenkeblan malhelpon por popularigho de Esperanto. Savi Esperanton eblas
  nur, foririnte el tiu sufoka rondo de "samideanoj". Jen ankorau kial ni
  devas ekuzi naciajn lingvojn. Vi - italan, Roy - anglan, mi - rusan, ktp.
  Nur neesperantistoj povas ion fari por Esperanto. Esperantistoj faros
  nenion. Ili estas marcho. Mi ne povas forgesi, kiel "samideanoj" fiaskigis
  mian planon krei tutmondan novajh-grupon pri Esperanto. El chiuj homoj,
  kiujn mi konas, plej malbonaj estas esperantistoj! (Certe, inter e-istoj
  estas ankau bonaj kaj bonegaj; mi ja parolas nur pri kelkaj)
  
  Se ni volas reenspiri vivon en E-movadon, ni devas inviti freshajn homojn.
  Kaj fari tion eblas nur, rompinte tiujn murojn, per kiuj ni mem nin
  chirkauigis.

• Renato Corsetti:
  > Nun en multaj landoj regas tia materiismo, cxe kiu ne nur Esperanto sed
  > cxiuj idealismaj movadoj estas rigardataj kiel senutilaj.
  
  Tio ne estas vero. Materiismo nur regas multe malpli, ol antau 100 jaroj.
  Nun homoj estas pli idealismaj, pli spiritemaj (mi povas pruvi tion per
  multaj ekzemploj, sed tio forkondukos nin for de la temo). Estas ghuste
  E-movado, kiu "materiismighis", kiu perdis chian idealismon kaj tial estas
  prave rigardata kiel senutila.
  
  Estas plej facile kulpigi la "stultan malbonan mondon". Sed la mondo estas
  nek stulta, nek malbona. Estas ni, kiuj estas stultaj kaj malbonaj. Venis
  momento, kiam ni devas honeste agnoski tion. Kaj, se ni mem ne povas
  plibonighi, ni devas inviti al nia movado aliajn, pli bonajn homojn. Por tio
  ni devas transdoni al ili nian ideon, ne altrudante al ili nian lingvon. Tre
  simple.

• Chu oni ne povas acheti (lui) apudvojan reklamon pri Esperanto? Tio ne estas
  multekosta. Chiutage miloj da automobilistoj, preterveturante, vidus tiun
  reklamon. Chu oni ne povas entrepreni eldonadon de bildkartoj, broshuroj,
  glumarkoj, insignoj, suveniroj, abocolibretoj pri Esperanto kaj privatan
  vendadon de ili? Oni povas richighi per tio kaj malfermi kioskon au
  magazenon. Ekzistas dekoj, centoj da eblecoj, sed niaj e-istoj ech ne movas
  unu fingron por fari ion utilan; ilin allogas nur senutila "agado".

• Zamenhof ne estus kontenta pri la nuna situacio de Esperanto. Ghi estas pli
  malbona, ol en 1890. Kaj tian mizeran staton kreis la tiel nomataj "realaj
  esperantistoj". Estas ghuste ili, kiuj pereigas Esperanton. Mi ne insultas,
  mi konstatas.

• Ekde 1887 ghis 1917 Esperanto akiris milionojn da adeptoj. Do, disvastigi
  Esperanton TIAM ne estis malebla tasko. Kial? Char esperantistoj tiam estis
  aliaj. Tiamaj e-istoj estis veraj herooj! Sed nunaj... estas nur sektanoj... :(

• Per vorto "sekto" mi esprimas chi tie ideon pri fermita, izolita grupo da
  homoj, kiu interesighas nur pri internaj aferoj kaj havas neniajn rilatojn
  kaj neniajn interesojn pri la tuta homaro. Tiaj estas ni nun. Se saghaj
  homoj ekinteresighas pri la internacia lingvo kaj venas al reala
  Esperantujo, ili neeviteble senrevighas kaj foriras (senrevighas ne pri la
  lingvo, sed pri sekteca atmosfero, senpensemo kaj malaktiveco de
  esperantumantoj). Jen kial E-movado ne kreskas.
  
  Necesas konstrui novan movadon sur nacilingva grundo, kie ne mankas saghaj
  homoj.

• Oni povas eldoni kartetojn kun bildoj kaj vortoj en Esperanto.
  Oni povas eldoni glumarkojn kaj glui ilin chie kie eblas.
  Oni povas acheti (lui) kolonon por afishoj kaj chirkauglui ghin per belaj
  artikoloj kaj bildoj pri Esperanto. Tio ne estus multekosta, kaj rezulte la
  tuta urbo estos specialistoj pri nia lingvo.
  Oni povas interkonsenti kun iu biblioteko au libromagazeno kaj uzi unu
  fenestron kiel vitrinon (montrofenestron) por ekspozicio de E-ajhoj.
  En E-kluboj oni parolu nacilingve, por ke neniu enuu kaj por ke E-parolantaj
  stultuloj ne regu super neparolantaj Esperante saghuloj.

• Necesas trovi saghan, kapablan, aktivan, estimatan neesperantiston kaj
  transdoni al li gvidadon de E-asocio. Kaj UEA nepre devas akcepti anglan
  lingvon kiel sian duan oficialan lingvon. Revuo "Esperanto" estu eldonata en
  du lingvoj. Oni devas ekeldoni tutmondan retan anglalingvan periodajhon pri
  Esperanto, similan al jam ekzistantaj ruslingvaj. Nur eliro el nia pure
  E-lingvana kompanio povas shanghi la situacion.

• Prezidanto de UEA tute ne nepre devas scii Esperanton (fakte, ellerni E-on
  ne prezentos problemon por li), same kiel prezidento de Rusio ne nepre devas
  esti ruso. Gravas, ke UEA-prezidanto konu kaj aspiru celojn de esperantismo
  kaj estu bona organizanto. Mi parolas tute serioze!

• Devas ekzisti ne nur angla versio de revuo "Esperanto". En Lat.Ameriko,
  Francio, Rusio, Arabio, Japanio ktp oni devas eldonadi versiojn de revuo
  "Esperanto" en lingvoj hispana, franca, rusa, araba, japana - tiel same kiel
  faras Atestantoj de Jehovo pri sia "Watchtower".

• Oni povas fari utilegajn aferojn por Esperanto, ne uzante kaj ech
  ne sciante Esperanton! Gravas, ke homoj subtenu celojn de esperantismo kaj
  estu kapablaj agantoj. E-movado devas esti publika kaj videbla por chiuj,
  sed ne nur por E-parolantoj. Esperanto ne estas ludo! Oni devas labori por
  ghi, sed ne nur babili en ghi!!

• Io malghusta estas en kerno de UEA kaj E-movado ghenerale, se kun chiu jaro
  malpli kaj malpli da homoj deziras partopreni Universalajn Kongresojn. Eble,
  tial, ke ili ne tiom estas kongresoj de samideanoj, kiom jam kongresoj de
  nur samlingvanoj. Ankau tiun problemon eblus solvi per parta ekuzo de nacia
  lingvo. Tiam la kongreson povus partopreni homoj, kiuj ankorau ne scias la
  internacian lingvon, sed interesighas kaj subtenas ghian ideon. Kaj tio
  plisanigus la situacion en E-movado...

• Nur se e-istoj turnighos vizaghe al siaj popoloj kaj ekparolos al ili en la
  popola lingvo, nur tiam la popoloj ekinteresighos pri Esperanto. Sed nun
  e-istoj mem forbaris sin per muro de sia lingvo kaj aspektas kiel sektanoj.
  Kaj iliaj kongresoj kutime pasas ne rimarkate de la popolo.

• Stultuloj, kiam ili parolas Esperante, shajnas al si mem kaj al aliaj pli
  saghaj ol ili estas envere. Sed kiam ili parolas al "normalaj homoj" en la
  nacia lingvo, tiam ilia stulteco estas facile videbla. Tial tiaj stultuloj
  ege kontrauas uzadon de naciaj lingvoj. Esperanto servas al ili kiel masko
  por kashi sian esencon. Krome, malmultnombreco de esperantistaro
  pligrandigas shancojn de la stultuloj okupi altajn postenojn. Tial ili
  neniam konsentos "malshlosi la pordon" kaj "malfermi la fenestrojn".
  Baroj por disvastigo de Esperanto kushas nur interne de la esperantistaro.
  Mi diros ech pli kruele (mi volas ofendi neniun, precipe ne Renaton, kiu
  scias ke mi tre estimas lin): stultuloj ekposedis ("privatigis") la grandan
  ideon kaj paralizis ghin. Por revivigi la ideon, necesas transdoni la ideon
  al la vasta publiko.
  Rompu, rompu la obstinajn barojn
  Inter la popoloj kaj e-istoj!!

• La reala situacio estas tia: "gvidantoj" de rusia E-movado ech ne imagas
  alian formon de E-movado ol organizi junularajn por-amuzajn tendarojn (kie
  ili mem ludas chefajn rolojn de reghisoroj kaj aktoroj). Nature, seriozaj
  neesperantistoj - sciencistoj, pedagogoj, jhurnalistoj kaj aliaj - ne povas
  ekinteresighi pri tiaj aranghoj, kaj se ili ekinteresighas pri la problemo
  de internacia lingvo kaj konatighas kun reala agado de niaj esperantumantoj,
  ili senrevighas pri Esperanto ghenerale.

• Bedaurinde, shajnas, ke ankau tutmonda E-movado iras lau tiu vojo. Aliokaze
  kial partoprenantoj de Universalaj Kongresoj pli kaj pli malmulthomighas? La
  respondo estas simpla: esperantistoj ne plu vidas en ili kongresojn de
  samideanoj, sed nur kongresojn de babilantaj samlingvanoj, kaj tio por
  multaj ne valoras koston de la vojagho. Chiu povas ripozi inter nacilingvaj
  samlingvanoj ech pli bone. Se la E-kongresoj konservus la etoson de la Verda
  Standardo, tiam e-istoj havus grandan entuziasmon pri la kongresoj kaj
  volonte amase veturus al ghi, ech se la kongreso estus okazonta en
  maltrankvila au tre malproksima lando.