PRI ESPERANTO (2)

• Mi persone kredas, ke ghuste la ideala flanko de Esperanto - revo pri
  tutmonda frateco, justeco inter popoloj, felicha futuro ktp estas chefa
  motivo por lerni la internacian lingvon por multaj, multaj homoj.

• La internaj valoroj, kiuj trovighas en Esperanto, ne estas fakte nur
  Esperantaj; ili estas tuthomaraj kaj eternaj. Tiuj belaj ideoj ne povos
  morti, ili vivos ghis ili realighos, kaj ghuste ili estas tio, kio subtenas
  vivon de nia lingvo. Sen ili la lingvo delonge mortus kaj estus forgesita.

• Esperanto estas triobla kreajho. Ghi, tute simile kiel homo, havas korpon,
  animon kaj spiriton. Nu, korpo de Esperanto, memkompreneble, estas la lingvo
  mem. Ghi estas bela, facila, sed ghi ne estas tio, kio allogas homojn lerni
  ghin. Ekzistas ne malmulte da aliaj artefaritaj, pli belaj lingvoj kaj eble
  ech pli facilaj.
  Animo de Esperanto estas tio, kion eblas nomi "soft". Ghi estas tuta
  E-literaturo kaj tuta E-movado. Efektive, kompare kun "soft" de aliaj
  kulturoj, la Esperanto estas tre malgranda kaj malforta (Esperanto, simile
  al malgranda infano, havas belan korpeton, sed malmulte da scioj en sia
  kapeto :)). Tial, ech ne ghi allogas homojn lerni Esperanton.
  Chefa motivo estas "spirito" de la lingvo - tio, kion ni ofte nomas la
  "interna ideo". Nur ghi vivigas la lingvon, nur ghi estas garantio de ghia
  plua disvastigho kaj fina venko.

• Homoj de diversaj nacioj, venante en E-movadon, plu apartenas al siaj
  denaskaj lingvo kaj kulturo. Esperanta kulturo ne ekzistas aparte de naciaj
  kulturoj, sed "kreskas sur ili", kiel arbo kreskas sur tero, nutrante sin
  per ghiaj sukoj.

• Naciaj kulturoj estas kolonoj, E-kulturo - tegmento (sed ne ankorau unu plia
  kolono, kiel asertas raumistoj). Jes, dume tiu "tegmento" estas tre maldika
  kaj kun truoj, sed tio jam estas alia problemo.

• Rimarku, ke preskau chiuj E-novuloj estas finvenkistoj. Fakte, chiujn homojn
  eblas dividi je du grupoj: kiuj kredas, ke Esperanto povas ighi vera
  internacia lingvo, kaj kiuj ne kredas. Ghuste el la unua grupo varbighas
  novaj esperantistoj. Se ni rezignos niajn "pracelojn", ni ne povos varbi
  novajn samideanojn.
  Al mi ech estas strange, ke ekzistas e-istoj, kiuj ne kredas je la fina
  venko. Ghi estas tiel same kontraunatura, kiel geedzeco sen amo. :)

• Reformistoj proponas malmunti auton dum ghi veturas. Klare, ke tio
  rezultigos akcidenton. Reformoj ne helpos al Esperanto.
  Kauzojn de malrapida progreso de Esperanto necesas serchi en alia sfero,
  nome ideologia..

• Disdividigho ne estas malbona afero. Fakte, ghi estas tre necesa. Se
  "lumuloj" sin dividos disde "mallumuloj", ili multon povos fari. Kune kun
  "mallumuloj" krei ion ajn ne eblos - estos eterne senrezulta babilado kaj
  interbatalado.

• Batalado estas necesa kiel defendo de Bono. Ekkonsciu ekziston de Malbono.
  Chiu Konstruanto devas esti preta defendi sian konstruajhon kontrau atakoj
  de Hhaoso.
  Neniu atakas esperantismon de ekstere; ghi ne progresas, char interne de ghi
  aktivas negativaj, detruantaj personoj. Oni devas batali kaj venki ilin, kaj
  eble valoras krei apartajn grupojn de "lumuloj".

• Kiam Esperanto jhus naskighis kaj dum Zamenhof estis viva, esperantismo
  estis lumega movado, kiu promesis fari revolucion sur Tero. Ne vane ja
  "mallumuloj" tiel malamis kaj persekutis ghin. Sed poste, iom post iom
  E-movado degeneris. En tio estas nenio mirinda, char tio okazas kun chiu
  movado, religio, partio.
  Sed pri Esperanto ankorau ne chio estas perdita. Objektive, la internacia
  lingvo ja vere faros revolucion. Kaj ghi ne tute perdis sian idean enhavon.
  Multaj e-istoj sentas en sia koro la internan ideon. Mi kredas, ke se
  restintaj "lumaj" e-istoj povos defendi sin kontrau "mallumuloj", E-movado
  povos renaskighi kiel tutmonda revolucia (en bona senco) forto.

• Batali kontrau Malbono ne estas malbone. Ghi estas devo kaj afero de
  honoro. Kiu ne deziras batali kontrau Malbono, tiu estas perfidulo, timulo
  kaj finfine aliancano de Malbono.

• Batalado estas laciga, turmenta, malagrabla afero. Sed
  pro tio ni ne rajtas abomeni bataladon.

• Ni jhuris labori, ni jhuris BATALI
  Por reunuigi l' homaron...
  
  Sub la sankta signo de l' Espero
  Kolektighas pacaj BATALANTOJ...
  
  L.ZAMENHOF

• ...Batali ne signifas uzi malbonajn rimedojn.
  ...Se eblas eviti batalon, do evidente ne temas pri vera Malbono.
  Vera Malbono ne konas indulgon, kaj kun ghi ne eblas interpacighi.

• ...Ni, esperantistoj, chiuj estas tre neperfektaj, sed ni estas
  batalantoj, ni estas soldatoj de Lumo. Ni batalas por plua vivo sur Tero.
  Hhaoso deziras neniigi la homaron. Esperanto helpas interamikigi la
  popolojn, do povas preventi militan katastrofon. Ni chiuj estas herooj. Sed
  estas en niaj vicoj kanajloj, kiuj portas nian uniformon, sed envere estas
  malamikoj. Ili putrigas, senkuraghigas nian armeon. Fakte, dank'al tiuj
  spionoj de Mallumo ni jam delonge ne estas armeo. Jen la problemo de
  E-movado.
  ...Ili konscie servas al Malbono. Ili scias, ke per detruado kaj paralizado
  de E-movado ili faras maksimuman malbonon, kian ili povas fari.

• Se E-movado "plilumighos", tiam ni povos atendi novajn fortajn atakojn de
  ekstere. Tio signifos, ke esperantismo denove ighis progresiva forto,
  danghera por Malbono. Kompreneble, tio ne devas esti kauzo por timi la
  "plilumigon"!
  Chiu heroo havas malamikojn. Kiu ne havas malamikojn, tiu ne estas heroo.
  Tio estas  l e g h o .

• Nun eleksteraj atakoj ech ne estas necesaj. E-movado estas sekto da
  "stranguloj" kaj "hobiuloj". Do, kial ghin ataki? Fakte, nuna senpova,
  ridinda, senidea movado estas tre oportuna por Malbono. Ghi forpushas chiujn
  verajn revantojn pri internacia lingvo, fakte servas kiel timigilo en
  legomghardeno.

• Deziro apartighi de E-parolantaj "mallumuloj" ne estas negativa deziro. Ghi
  estas simila al deziro liberighi de parazitoj, helmintoj, kiuj malsanighas
  la organismon.

• Esperanta lingvo miaopinie estas tre intime ligita kun
  filozofio kaj ech kun metafiziko. Per Esperanto oni pli bone ekkonas
  filozofion, kaj per filozofio oni pli bone ekkonas Esperanton.

• Por mi, Esperanto estas "sankta lingvo de lumuloj". Ne pli, ne malpli.
  Ju pli la homaro "lumighos", des pli ghi shatos Esperanton. Nun ghi estas
  sufiche "malluma", sed ni ne perdu la esperon kaj gardu "lumecon" en niaj
  vicoj.

• Chio estas komplika, sed ghenerale homoj (ne nur en E-mondo) vere
  dividighas. Se ne estus tiel, ne eblus klarigi militojn, krimojn kaj chiujn
  malbonajhojn en la mondo.
  Mi klasifikas homojn jene: "koraj raciuloj", "senkoraj raciuloj", "koraj
  senraciuloj", "senkoraj senraciuloj". "Koraj raciuloj" estas homoj saghaj
  kaj humanaj. Plej elstara ekzemplo estas Zamenhof, kiu (lau mia forta
  konvinko) estis samtempe Geniulo kaj Sanktulo. Chefa malbonajho en la mondo
  okazas pro "senkoraj raciuloj". Ili havas sufiche evoluintan intelekton, sed
  ili ne estas bonkoraj. Ordinare ili kredas nenion nematerian kaj (en
  E-mondo) malestimas Zamenhofon kun lia idealismo, opinias Esperanton nur
  seka instrumento por intershanghi informojn. "Koraj senraciuloj" estas
  bonkoraj, sed ne sufiche saghaj; ili ne kauzas problemojn. Bedaurinde, ili
  ofte kredas al mensogo de "senkoraj raciuloj". "Senkoraj senraciuloj" estas
  sendangheraj, char pro sia malsagheco ili ne kapablas kauzi multan
  malutilon.

• Brazila sperto estas tre utila por tutmonda E-movado. Brazilanoj reunuigis
  esperantismon kun spiritaj aferoj. Tial ilia movado estas aktiva, multnombra
  kaj sencoplena. Jam dum jaroj mi parolas pri neceso "braziligi" tutmondan
  E-movadon.
  Esperanto estas lingvo por Homoj de Futuro, por raciaj religianoj kaj koraj
  scienculoj. Sen idea enhavo ghi estas nur morta shelo kaj ne estas interesa
  por homoj, tial ghi ne progresas en Europo.

• Kiuj uzas Esperanton por plezuro, tiuj estas simple E-parolantoj. Veraj
  esperantistoj estas ideanoj, homaranoj, homoj de Nova Epoko. Kiam UEA kaj
  gvidantoj de E-movado komprenos tion, Esperanto ricevos fortan
  antauenpushon.

• >esperantisto estas esperantoparolanto kaj esperantoparolanto estas
  >esperantisto.
  
  Formale (lau la Bulonja Deklaracio) jes, sed lauesence ne.
  
  Esperantisto estas Homo, kiu esperas, kiu havas altan, noblan Esperon pri
  Tutmonda Frateco, pri Justeco inter chiuj popoloj kaj pri Amo inter homoj.
  Homo, kiu uzas Esperanton, sed kiu chiupashe detruas tiun altan Esperon, kiu
  atakas bonajn homojn, kiu praktikas insultadon kiel sian shatokupon, kiu
  kontraubatalas progreson kaj neas chion, kio kushas ekster lia limigita
  racio - ne estas Esperantisto. Li ne estas ano de esperantismo, same kiel
  vermo en pomo ne estas parto de la pomo.

• Kiu bone pripensos la demandon - kio estas entuziasmo, tiu vershajne
  konsentos, ke la entuziasmo estas speco de energio, kiu penetras en homon.
  Ghi estas kvazau ia nevidebla fajro. Iam homoj diris: "li plenighis per dia
  volo". Entuziasmo estas iusence "volo de dio", au, pli ghuste, "volo de la
  planedo". Jam multaj elstaraj sciencistoj komprenas, ke planedoj estas vivaj
  estajhoj, kun sia, ne komprenebla por ni, psiko. Fakte, chiuj homoj korpe
  apartenas al Tero kiel fizika planedo, kaj anime - al "psiko" de Tero. Ni
  estas kvazau cheletoj de unu granda organismo. Tero scias, kion ghi bezonas.
  Kaj kiam homo plenighas de ghia volo, tiam li ighas entuziasto. Kial
  aktivuloj de "Greenpeace" estas tiel abnegaciaj, ofte riskas sian vivon en
  batalado kontrau malpurigistoj ktp? Char ili estas homoj, kiuj sentas volon
  de Tero kaj defendas ghin. Ke la homaro unuighu kaj trovu komunan lingvon -
  ankau tio estas volo de Tero. Tial ideaj esperantistoj estis kaj estas
  herooj, dedichantaj al Esperanto siajn vivojn. Sed ekzistas, bedaurinde, tre
  multe da homoj kun korpoj tre krudaj, en kiujn ne povas penetri la fajna
  energio de la planeda psiko. Ili ne sentas la sanktan entuziasmon, ili mokas
  la heroojn kaj vivas por propra plezuro. Tiaj homoj estas renkonteblaj ech
  en E-movado, sed ili ne estas veraj Esperantistoj. Veraj Esperantistoj estas
  chiam entuziastoj (entuziasmuloj).

• >"Esperantisto" estas perfekta sinonimo de "E-parolanto".
  
  Por mi - ne.
  
  Isto = ismano (komunisto = komunismano, ne loghanto en komunisma socio;
  socialisto = socialismano, ne loghanto en socialisma shtato; fashisto =
  adepto de fashismo, ne loghanto en Hitlera Germanio; germanisto = homo,
  profesie okupighanta pri germana lingvo, ne simpla germanparolanto, ktp).
  
  P.S. Kiam oni akceptos mian koncepton de "Esperantisto", tiam por kanajloj
  ne trovighos loko en E-movado.

• Kiu malamas Esperantismon, tiu ne rajtas nomi sin Esperantisto. Esperanto ne
  estas nur lingvo, ghi estas ankau ideo; Esperantisto ne estas simple
  lingvano, sed ankau ideano; se estus alie, do Esperantismo signifus simple
  Esperanto-paroladon au Esperanto-parolemon.

• "Esperantisto" signifas "adepto de esperantismo", kaj "esperantismo" estas
  "kredo, ke komuna lingvo helpos krei pli bonan mondon". Pri tio parolas
  vortoj de la himno "Espero"
  (pri kio estas la "espero"? Chu pri ia planlingvo? Certe, ne! La "espero" de
  esperantistoj estas espero pri pli bona mondo!):
  
  En la mondon venis nova sento...
  ...Sed dissaltos la obstinaj baroj
  Per laboro de la esperantoj...
  
  ("Esperantoj" = "homoj, kiuj esperas" = "esperantistoj").
  
  En tiuj vortoj trovighas tuta esenco de esperantismo. Chu niaj E-insultantoj
  kaj bojantoj subtenas esperantismon? Se ne, do kiaj "Esperantistoj" ili
  estas!?

• Katolikismo, komunismo, esperantismo - chio tio estas diversaj enkorpighoj
  de unu sama ideo - Tutmonda Frateco. Bona katoliko estas preskau tio sama
  kiel bona komunisto. Chiuj vojoj kunighas en homaranismo. Bona katoliko
  estas katoliko-homaranisto, bona komunisto - komunisto-homaranisto.
  Homaranismo signifas amon kaj toleremon. Sed, memkompreneble, multaj
  komunistoj kaj katolikoj estis kaj estas
  malbonaj, kruelaj, tial la kredo, ke katolikismo kaj komunismo estas io
  reciproke kontraua, ne estas senbaza.
  Nun venis tempo por purigi chiujn doktrinojn. En homaranismo ni estos kune,
  samtempe restante che niaj kredoj, naciecoj kaj lingvoj.

• Ekde sia naskigho, Esperanto estis lumega ismo, kaj tial ghi renkontis
  furiozan kontraubatalon de "mallumuloj". Finfine, ili disshirus Esperanton
  je pecetoj. Tiam Zamenhof faris genian movon. Li publike, per la Bulonja
  Deklaracio maskis la lumecon de esperantismon kaj permesis al "mallumuloj"
  partopreni E-movadon kaj nomi sin e-istoj. Tia decido estis tre sagha el
  taktikaj konsideroj, sed ghi ne estis plene sincera, kaj por chiuj ideaj
  zamenhofanoj chiam estis klare, ke homoj, uzantaj Esperanton por persona
  profito au por aliaj ne indaj celoj, ne estas veraj esperantistoj. Post la
  akcepto de Bulonja difino de "esperantisto" la eksteraj atakoj kontrau
  Esperanto  c h e s i s. Esperanto ricevis treege necesan pacon. Tamen, la
  necesa kompromiso kun "mallumuloj" havis ankau tre malbonajn sekvojn. La
  "mallumuloj" komencis elinterne bremsi kaj kontraubatali esperantismon. (Ne
  vane ja Zamenhof klopodis lanchi novan - homaranisman movadon; li vidis, ke
  la E-movado perdis sian komencan "lumecon") Finfine, ili sukcesis plene
  haltigi ghian progreson. Kaj rezulte Esperanto preskau fiaskis atingi sian
  venkon. Chu ghi nun progresos au ne, dependas de tio, chu ni renaskos la
  idean esperantismon au ne. Ne vane la ideo mem pri tio elvokas lavangon da
  insultoj kaj malbenoj.

• Normala stato de homo, che kiu ambau partoj de cerbo estas evoluintaj, estas
  "geniulo" kaj "sanktulo".
  Plimulto da nuntempe vivantaj homoj estas, kompare kun la normala normo,
  "kretenoj" kaj "kanajloj", char ili ankorau ne estas evoluintaj.
  Precipe malbone, ke iuj malpli evoluintaj estajhoj nomas iujn pli
  evoluintajn "idiotoj" kaj "frenezuloj".

• Senkoraj raciuloj estas duoncerbuloj, dangheraj por la socio.