УРОК 12-й (dek-dua leciono)

Vortoj:
el - из
horo - час
kuraci - лечить
bulgaro - болгарин
Bulgario - Болгария
por - для, чтобы
kara - дорогой
proverbo - пословица
poshto - почта
vojagho - поездка, путешествие
sendi - посылать
morgau - завтра
ghojo - радость
au - или
devi - долженствовать (devas - должен)
antau - перед
jam - уже
montri - показывать
je - предлог, не имеющий определенного значения

Суффикс "-on-" служит для образования дробных числительных :
duono - половина, triono - треть, dekono - десятая часть.

Kioma horo estas? - Который теперь час?
Nun estas la tria. - Теперь три часа.
Обратите внимание: на эсперанто здесь порядковое числительное, по-русски -
количественное.

Упражнение.
Дадим несколько вариантов перевода фразы "Сейчас 4 часа 15 минут" :
1) Nun estas la kvara kaj dek kvin minutoj.
2) Nun estas dek kvin minutoj post la kvara.
3) Nun estas la kvara kaj kvarono.
4) Nun estas kvardek kvin minutoj antau la kvina.
5) Nun estas tri kvaronoj antau la kvina.
6) Nun estas kvarono post la kvara.

Еще несколько примеров (дается один из вариантов) :
6 часов 30 минут - La sesa kaj duono.
6 часов 10 минут - Dek minutoj post la sesa.
6 часов 50 минут - Dek minutoj antau la sepa.

В котором часу? - Je kioma horo?
В котором часу вы завтракаете? Я завтракаю в половине восьмого.
Je kioma horo vi matenmanghas? Mi matenmanghas je la sepa kaj duono.

Употребление предлога "antau":
Перед дверью - antau la pordo.
Три года тому назад - antau tri jaroj.
Три минуты назад - antau tri minutoj.

Словообразование:
eliri - выходить,
elsendi - высылать,
kuracisto - врач,
poshtisto - почтальон,
poshtkarto (p. k.) - открытка,
bildkarto (b.k.) - иллюстрированная открытка,
postmorgau - послезавтра,
montrilo - стрелка,
oficvojagho - командировка.

Упражнение 12.1.
Переведите :
В семь утра я мылся. В 7.15 я завтракал. В девять была лекция по физике. В
четыре часа 45 минут я вернулся домой. В котором часу вы будете ужинать? Я
буду ужинать в 11.30.

Teksto
En E-rondeto k-do Pavlov montras al la gestudentoj horloghon kaj demandas:
Kioma horo estas nun? Nun estas la sepa. Post kvin minutoj mi diros: nun
estas la sepa kaj kvin minutoj au: nun estas kvin minutoj post la sepa. Post
kvindek minutoj estos dek minutoj antau la oka.
K-do Pavlov demandas, kion la gejunuloj faris matene, ili respondas. Nikolao
revenis hejmen je la oka kaj duono. Tanjo diras: estas por vi letero el
Bulgario. Kiu sendis al vi la leteron?
- En Bulgario loghas mia amiko Stojko Todorov. Li ankau estas studento. Li
studas en medicina instituto. Li volas esti kuracisto.
- Bonvolu legi al ni la leteron de via bulgara amiko, - petis Tanjo.
Nikolao legas: "Kara amiko! Mi ricevis vian leteron. La bildkartoj kaj
poshtmarkoj, kiujn vi sendis, estas tre belaj. Mi dankas vin. En junio mi
havos turistan vojaghon en vian urbon, kaj mi tre ghojas, ke mi vizitos vin.
Pri la dato de mia alveno mi sendos al vi telegramon. Nun mi sendas por via
fratineto bulgarajn fabelojn.
- Legu al mi bulgarajn fabelojn, - petas Tanjo.
- Ne, jam estas la naua. Vi devas dormi. Morgau mi legos al vi la fabelojn.

Proverbo:
Lernu juna, por esti sagha maljuna.

Ответы к упражнению 12.1:
Je la sepa matene mi lavis min. Je la sepa kaj kvarono mi
matenmanghis. Je la naua estis lekcio pri fiziko. Je la dek kvin minutoj
antau la kvina mi revenis hejmen. Je kioma horo vi vespermanghos? Mi
vespermanghos je la dekunua kaj duono.

Контрольная работа N 12.
1. Переведите :
Из какого города вы получили телеграмму? Я получил телеграмму из Киева. Кто
ее вам прислал? Ее прислал мой друг два дня тому назад. Послезавтра он
приедет в Ленинград в командировку. Я очень рад его приезду. Он уже был в
Ленинграде? Нет, я должен буду показать ему наш город. В котором часу он
прибудет? В половине восьмого.
2. Напишите рассказ "Письмо от друга".